Wrang beeld van verslaving

Hij is een alcoholist, al jaren. En hij ontkent het, al ongeveer net zolang. Elke dag zorgt ze voor hem, verdraagt ze hem om zich heen in ‘haar’ huis. Hun kinderen gingen al jong de deur uit en kregen hun eigen gezin. Ze kwamen nog maar af en toe op visite, en dan vooral op de speciale dagen. In de ochtend als zijn verval nog niet zo zichtbaar was.

Het deed haar waanzinnig veel verdriet en toch bleef ze bij hem, in een situatie die onmogelijk was. Ruimde ze zijn rotzooi op en verdroeg ze hem, uit het soort plicht die ze niet van zich af kon schudden. ‘Ze voelde zich verantwoordelijk’ zei ze, ‘zonder haar zou hij het niet redden, zou hij zichzelf kapot drinken’.

Nu ligt ze op bed, is ze ziek en gaat ze sterven. Ze was al heel lang moe, grieperig en zonder energie. Ze weet het aan haar leven en aan haar uitzichtloze bestaan. Pas na heel veel maanden ging ze met tegensputterend naar de dokter, meegesleept door haar dochter. Alle onderzoeken gaven een verpletterend oordeel, ze was ziek en te ziek om er nog iets aan te kunnen doen.

Nog een poosje kon ze zich redden door wat langer uit te slapen en in de avond wat vroeger naar bed te gaan. Met middagslaapjes rommelde ze de dag door. Tot de middagslaapjes zich vermengden met het langer uitslapen en het vroeger naar bed gaan.

Alcoholist

Hij kon haar niet helpen, zat de hele dag voor zich uit te staren op de bank. Met de tv aan, en die fles binnen handbereik onder de salontafel. Steeds vaker nam hij die stiekeme slok. Hij wilde het niet toegeven, dacht dat zij het niet zag. Machteloos lag ze in dat bed, beneden in die kamer. Zag ze hem zitten, de hele dag, met die fles dichtbij.

Haar dochter kwam steeds vaker en zorgde, voor haar en voor hem. Buren kwamen langs, brachten gevulde pannetjes, redderden voor haar en redderden voor hem.

Heel veel nachten zat ik naast haar bed en praten we. Vertelde ze haar levensverhaal. Was ze dankbaar voor haar gezin en berustend over haar verloren leven. Ze was het verdriet voorbij en gaf zich over aan het onvermijdelijke. Ik las haar voor, in die stille nachtelijke uren, zorgde voor haar die zelf al die jaren zo had gezorgd. Ik bewonderde haar kracht en de keuzes die ze gemaakt had, het leven was eenvoudigweg tussen haar vingers doorgeglipt.

Week na week duurde haar sterfbed. Elke dag ging ze een stapje verder achteruit, lag ze daar lijdzaam en afwachtend. Ze wentelde zich in de aandacht van haar dochter, die er elke dag was. Die haar moeders hand vasthield en haar vergiffenis schonk. Wat was ze daar intens dankbaar voor.

En ineens kwam aan dat lange sterfbed toch nog onverwacht een einde. Stierf ze, met haar kinderen om zich heen, hun handen liefdevol in de hare. En hij zat daar, op die bank, overmand door verdriet, met die fles onder de salontafel, nog steeds binnen handbereik.

Dat waanzinnige, wrange beeld van een verslaving, staat voor altijd op mijn netvlies.