Verlies

Die leegte in haar ogen, ik zag het al zo vaak. Net als de verdwaasde blik, en het constante zoeken. En steeds opnieuw raakt het me, en voel ik haar verlies. Ik zie haar dwalen over de gang, toegevend aan die onrust in haar binnenste, op zoek naar wat zich verbergt in de mist in haar hoofd. Ik weet dat ze zich er niet van bewust is, dat er zoveel gaten zijn gegumd in haar geheugen. Dat ze niet weet dat ze haar kinderen niet meer herkend, niet meer weet hoe dat ook alweer werkt met jezelf verzorgen. Dat ze niet meer weet, hoe vol en rijk haar leven is geweest.

Heel soms, als ik begin over dat naai atelier van haar ouders in Amsterdam, waar ze als jong meisje al werkte, zie ik weleens een glimp. Heel even lijkt er weer leven te zijn in haar ogen, en zie ik een sprankel van een mooie herinnering in de diepte van haar gedachten. Dan lachen we naar elkaar, en is ze weer heel even zichzelf. Die prachtige slimme vrouw die lak had aan conventies, en die haar hele geweldige leven volledig haar eigen weg volgde.

Ik ken haar verhaal van horen zeggen, want zelf is ze het vergeten. Hoe graag had ik naar haar levensverhaal geluisterd, had ik gefascineerd aan haar lippen willen hangen, onderwijl elk detail absorberend uit een tijd die nu allang in de vergetelheid is geraakt. Al die verhalen, van al die prachtige mensen, opgelost in de tijd.

Leegte

Ogen zijn de spiegels van de ziel, zo luid het gezegde tenminste. In die ogen zie je wie je voor je hebt. Want in die ogen valt zo waanzinnig veel te lezen.

Zachtmoedigheid, liefde, verdriet, boosheid of angst, die ogen spreken soms boekdelen. Een diepe poel aan emotie, vind je in de diepte van een paar prachtige kijkers. Bijzondere kleuren, bijzondere uitdrukkingen. Wellicht overbodig om te melden, maar iemands ogen zijn altijd het eerste waar ik naar kijk, die intrigeren me.

In mijn werk is dat heel handig, iemands stemming staat soms al levensgroot in die ogen geschreven. Als een soort uithangbord, kan ik daar mooi meteen rekening mee houden. Waar ik nooit aan wende was de leegte, die enorme leegte die je ziet bij iemand die heel diep in zijn of haar dementie zit. Of het overduidelijke verdriet in die ogen, als daar weer even het weten is. Het weten dat die dementie zijn verwoestende werking onverbiddelijk voortzet, het is steeds opnieuw hartverscheurend.

Maar waar woorden van troost op zo’n moment vaak nutteloos zijn, werkt een hand vast houden wel. Of samen liedjes zingen, oude foto’s bekijken of dansen door de kamer. Gekkigheid, malle gesprekken en samen lachen. Als daar dan ineens die glimp van een mooie herinnering is in iemands ogen, is dat oprecht wonderschoon.