Liefdevolle waardigheid

Onvermoeibaar loopt ze over de gangen, urenlang. Met een ferme pas, haar rollator resoluut voor zich uitduwend. Haar gedachten bestaan uit vage indrukken en wazige herinneringen. Zo stel ik me dat voor tenminste, en ik wens met heel mijn hart dat ik even in haar hoofd kan kijken. Dat ik kan begrijpen waar ze mee worstelt, en kan vervullen waar haar gedachten nog naar verlangen. Of zal ik alleen maar leegte vinden, onbeschreven pagina’s in een hoofd dat eens een ontwikkeld brein bevatte. Deze liefhebbende moeder, oma en echtgenote, die nu verwordt is tot deze oude dame. Elke dag opnieuw wordt ze voortgedreven door haar inwendige onrust.

Haar kinderen en kleinkinderen komen maar zelden op bezoek, ze vinden het te pijnlijk om haar zo te zien. Intens verdrietig is dat en toch begrijp ik hun keuze, alles aan deze situatie is hartverscheurend.

Als ik haar in de ochtend kom verzorgen ligt ze met wijdopen ogen rustig in bed. Pas als haar voeten de grond raken neemt de drang om te bewegen het over dus helpen we haar het allerlaatste, we gunnen haar het maximale aan rust. Mijn goede bedoelingen om haar te helpen met wassen en aankleden vind ze vaak onbegrijpelijk en ik voel haar weerstand. Steeds opnieuw maak ik haar vingers voorzichtig los uit hun ijzeren greep om mijn pols, haar lichaam is verstijfd en aangespannen. Ik praat tegen haar bij alles wat ik doe, en hoop dat ze de genegenheid voelt in mijn aanraking. Pas als ze volledig verzorgd is help ik haar overeind.

Rollator

Soms reageert ze op mijn lach, en vang ik voor even haar blik en haar aandacht. Dan borstel ik voorzichtig haar lange grijze haren, en hoop ik dat ik de tijd krijg om het netjes op te steken. Meestal lukt het, ik ben er zo langzamerhand handig in geworden. Er is maar weinig dat ik voor haar kan doen buiten dat praktische zorgen, maar met een glimlach en zachte handen hoop ik iets toe te voegen, geruststelling, wat menselijk contact. Soms is het zorgen voor haar een gevecht, door haar nimmer aflatende weerstand.

De hiaten in haar brein zijn ontelbaar maar haar lichaam taai en sterk, en de kilometers die ze elke dag aflegt houden haar fysiek in topconditie. Pas in de loop van de ochtend zie ik haar soms wankelen, dat zijn de momenten waarop ik haar een stoel aanbied, en eten en drinken voorschotel. Soms is het een kansloze missie en staat ze na twee minuten alweer achter haar rollator. Soms blijft ze zitten, eet en drinkt ze wat ik haar aanreik. Graait ze glimlachend in die vooruitgestoken koektrommel, en sluit ze soms heel even haar ogen voor ze weer de drang voelt om overeind te komen.

Ik blijf het proberen, om haar aandacht te vangen met mijn glimlach. En als ik dan mazzel heb, en ze even stil blijft staan en teruglacht, barst ik bijna uit mijn voegen. Het zijn kleine overwinningen, glinsterende lichtpuntjes, die ik bewaar in die ladekast vol mooie herinneringen.