Die sluipmoordenaar

Dat chronische ziektes rasechte sluipmoordenaars weten de meesten van ons wel, en je bent een bofkont als je er nooit iets mee te maken krijgt. In het geval van Geralt deed die sluipmoordenaar zo overduidelijk zijn werk, dat je er koude rillingen van kreeg. Toen ik Geralt leerde kennen werkte ik in de thuiszorg in mijn eigen mooie dorp. Hij was een probleem geval kreeg ik van de collega’s mee dus zette ik me schrap, haalde diep adem en drukte op zijn voordeurbel.

Een onverzorgde magere man liet me binnen, zijn kleren waren vuil, sleets en veel te groot. We gingen aan zijn keukentafel zitten en voorzichtig probeerde ik een praatje te maken. Zijn reactie was kort en afwijzend. Zijn huis oogde morsig en het tafelkleed op zijn keukentafel zat vol harde, klonterige plekken. Ik was maar kort binnen, die eerste keer, en daar was ik niet heel rouwig om. In de weken die volgden wende hij langzaam aan mijn bezoeken en ik wende langzaam aan hem. Na een poosje vroeg hij me bij het weggaan naar mijn volgende bezoek.

Elke keer opnieuw zaten we samen aan die keukentafel, praten we over niks en vroeg ik naar zijn dag. Dan vertelde hij of hij die dag zijn boodschappen had gedaan of wat in het zonnetje op zijn balkon had gezeten. Praten ging moeilijk maar ik leerde hem verstaan, we leerden vooral om elkaar te begrijpen. Zijn familie vertelde me dat hij nooit getrouwd was en altijd bij zijn moeder had gewoond. Hij werkte in de herenmode en zag er vroeger altijd tot in de puntjes verzorgd uit. Een groter contrast met hoe hij er nu uitzag was bijna niet mogelijk, zijn ziekte had een enorme impact op zijn gezondheid gehad.

Gezondheid

Geralt was een eigengereide man die ervan overtuigd was dat hij prima voor zichzelf kon zorgen. Dat zijn ziekte inzicht al jaren hetzelfde was, en niet mee veerde met de werkelijkheid, ontging hem volledig. Toen hij na een redelijk stabiele periode ineens achteruit bleek te gaan, duurde het even voor we begrepen waarom. Geralt zijn tanden en kiezen bleken zo ontstoken te zijn dat hij niet goed meer at, en dat was eigenlijk het begin van zijn uiteindelijke teloorgang.

Na het trekken van alle pijnlijke tanden en kiezen knapte hij maar niet op. Zijn lichaam had steeds meer moeite om het leven van alledag bij te benen. Hij zwalkte nog meer dan anders en het praten ging moeizamer dan ooit. 

In de daarop volgende weken ging het steeds sneller bergafwaarts. Het ging niet meer alleen thuis, niet als hij zo bleef vasthouden aan hoe hij dacht dat het moest. Zonder de hulp die we zo graag aan hem wilden geven, maar die hij maar niet kon accepteren. Er was overleg met familie, met de huisarts en na een heel proces werd er besloten om Geralt op te laten nemen. Liefst met zijn toestemming maar zonder dat zou de familie ook doorzetten. Geralt wilde graag dat ik bij hem was voor het gesprek met de psychiater, wat voorschrift is bij een gedwongen opname. Natuurlijk was ik er, met liefde.

Ze spraken over de dood en dat het zo niet langer ging thuis. Geralt gaf aan dat hij het zo ook niet langer meer wilde, dan ging hij maar dood, dat was prima. Het was een heftig gesprek, open en respectvol en voor mij enorm indrukwekkend om erbij te mogen zijn. Toen iedereen weg was zat ik nog even bij hem. Hij had aanvaard dat het zo niet langer kon, maar zijn eigen plek vrijwillig opgeven kon hij ook niet. Zijn lichamelijke en mentale vermogens waren compleet stuk, gesloopt door een ziekte die in dat lijf had huisgehouden als een verwoestende orkaan.

Die middag hield ik hem in mijn armen, toen hij een injectie kreeg in dat veel te magere lijf. Vol vertrouwen keek hij naar me op en wat vond ik het hartverscheurend. Samen zat ik met hem op de bank, probeerde ik hem te troosten, zag ik zijn ogen langzaam dichtvallen. Ik bleef bij hem tot dat ene moment, toen hij zijn huis uit werd gedragen en naar een instelling werd gebracht. 

Die sjofele verwaarloosde zorgmijder had mijn hart gestolen en ik voelde me retebijzonder dat hij zoveel vertrouwen in mij had. 

Een paar weken later overleed Geralt, hij wilde niet meer leven op een plek die niet van hem was. Zonder dat stukje vrijheid wat voor hem zo enorm waardevol was, kon hij niet verder en weigerde hij eenvoudigweg alles. Zijn lijf kon dat maar heel kort velen en gaf het al snel op.

Tijdens het afsluitende gesprek met zijn familie vertelden ze mij over zijn laatste dagen, onderwijl bladerden we in fotoboeken met prachtige foto’s van Geralt. Een prachtig mens bruisend van leven voordat de sluipmoordenaar hem uiteindelijk te pakken kreeg.

Wat vond ik het bijzonder dat ik hem bij mocht staan tijdens die laatste heftige dag. Geralt was zo moedig in al zijn kwetsbare onmacht, en ik zal die dag voor altijd met me meedragen.