Krakend kwam de stoel in beweging, vlokken stof dwarrelde van de zitting op de grond. De grijze wolkjes zochten een weg over het lichte karamel van het tapijt. Teder veegde ze de zitting schoon en ging zitten. Binnenkort zou ze al die kamers eens onder handen nemen. Poetsen tot ze net zo glommen als de rest van haar huis. Terwijl ze zachtjes schommelde sloegen regendruppels woest tegen de ruiten. De boomtakken voor het raam, gevuld met groen blad en ontluikende knoppen, zwaaiden in de wind. 

De kruidenier hoorde ze niet meer. 

Haar armen en benen voelden zwaar. Afgelopen nacht had ze weer zo heftig gedroomd, zoals ze zo vaak droomde de laatste tijd. Steeds opnieuw was daar ’s nachts haar groeiende buik, voelde ze de trappeltjes van dat wonder dat steeds groter werd, knus weggedoken in de veiligheid van haar buik. Tot ze wakker werd en de realiteit met een dreun zijn intrede deed. Wiegend in de stoel sluit ze haar ogen, het zou hier perfect zijn, met een kleintje in haar armen.

Een grote tak sloeg tegen het raam. 

Wiegend

Ze moest echt iets eten. Haar maag maakt vreemde tuimelingen in haar lijf. Ze wil hier nog even blijven zitten en daarna zou ze iets goeds voor zichzelf maken. Ze schudde haar hoofd om de weerzinwekkende realiteit kwijt te raken.

De verjaardag van ome Theo was de druppel geweest. Die zoveelste verplichting was een omslagpunt geweest. Tante Trees had zich uitgesloofd met champagne en oesters. Al haar kristal had geglinsterd in het lamplicht, als een kermis in overdrive. Nicht Adelheid en die gruwelijke man van twee huizen verderop waren er ook. Tineke en Kees vulden de rest van de kamer. Tineke en Kees en hun geneuzel om het weer en de prijzen die de pan uit rezen. Het was elk jaar hetzelfde. Nouk had die avond veel te veel gedronken. Het had haar de enige manier geleken om zich die avond staande te houden. In elk gesprek proefde ze onmacht en de leegte van het dagelijks bestaan. Dat hele vreemde groepje mensen bij elkaar worstelden ook met het leven, net als zij deed.

De oorverdovende stilte in de kamer vloekt met de zachte abrikooskleurige wanden.

In het midden van de kamer staat een diepe houten kist. Hij oogt eenzaam. Onder de half geopende deksel puilt het babyspeelgoed brutaal naar buiten. Alles is nog net zo nieuw als de dag dat ze het kocht en inmiddels is het bedolven onder dikke stoflagen.

Het is beangstigend hoever ze af staat van wie ze ooit was. Van wie ze meer dan wat ook wilde worden. Wilde zijn.

Haar blote voeten raken het zachte tapijt, het kriebelt tussen haar tenen. Die eerste huwelijksjaren waren zo anders, gevuld van hoop en verlangen. Terwijl zij en Karel de wereld rondreisden droomden ze van een leven dat op een dag zou bestaan uit kopietjes van henzelf. Een miniversie die hun levens zou vullen. Kinderstemmen die joelend door hun huis zouden resoneren. Dagen gevuld met verhaaltjes voor het slapen gaan, spelen in bad en gestommel op de trap. De badkamerwanden gevuld met foam figuren, kalkvlekken en gegiechel. 

Maar de maanden werden ongemerkt jaren, en langzaam maar zeker ontstonden er scheuren in hun huwelijksgeluk. Karel was niet genoeg voor haar, en zij was bij lange na niet genoeg voor Karel.

Schommelstoel

De onverbiddelijke onwil van haar lichaam om nieuw leven een kans te geven, dreef haar tot waanzin. In plaats van kinderstemmen, werden haar dagen gekleurd door schreeuwerig verdriet. Haar hoop om ooit nog moeder te worden brandde diep in haar binnenste verder, als een waakvlam die maar niet wilde doven. 

Ze had ervoor gebeden. Voor het verdwijnen van dat verlangen. Maar het gebeurde niet. Geen moment.

Ze pakte een knuffel uit de houten bak en stond met dat zachte konijn in haar armen voor het raam. Het regende, water stroomde langs de ramen. Haar maag protesteerde luidkeels. Zou ze gewoon een plak cake nemen in plaats van pannekoeken. Ergens in de kast moest er nog eentje liggen. Of had ze hem opgeborgen in de kelderkast. Het was een zware kleffe. Geen luchtige, zoals mam altijd maakte. Ze likte haar lippen af. De smaak van het rauwe deeg, als ze de mixer af mocht likken, lag op haar tong. De combinatie van citroen en vettig, gevolgd door het geknisper van suikertjes die niet waren opgelost in het beslag. Er moet ook nog een bus slagroom zijn. Uit Karel zijn kerstpakket. Zo’n lang houdbare. 

Haar echtgenoot was al in geen maanden meer thuis geweest. In het begin belde hij haar nog weleens, met excuses waarom hij door het werk wat langer van huis weg zou blijven. Maar de laatste tijd stuurde hij zelfs geen appje meer. Hij had haar simpelweg uit zijn leven gegumd. Hoelang had ze hem al niet gezien?

De houten schommelstoel die in de hoek stond was frans en antiek. De zachte kromming volgde de lijnen van je lichaam en koesterde je rug als je erin zat. Ze had hem ooit op een Franse rommelmarkt gekocht. Karel had haar plagerig toegesproken toen ze er koppig in was blijven zitten tot hij de schommelstoel af had gerekend. Met zijn tweeën hadden ze, slap van de lach, dat onhandige ding de drukke markt overgedragen, helemaal tot bij hun auto. Met touw en een beetje mazzel hadden ze hem meegekregen naar huis. Haar vingers gleden langs het zachte hout.

Al haar onvervulde verlangens kleefden aan dat ding.

De trap kraakt opstandig onder haar voeten. Die eerste keer dat ze hier liep, was ze zo gelukkig geweest. Ze was naar boven gevlogen, elke kamer was ze in-en uitgerend. Binnen een half uur had elk vertrek een bestemming gekregen, had ze elke ruimte haar hoofd al ingericht. Dit familiehuis was als een droom die uitkwam en het voelde direct als haar huis. Diezelfde dag hadden ze een bod uitgebracht. Hoe anders voelt deze plek nu.Niks ligt er scheef, is krom getrokken of bekrast. In haar huis word niet geleefd. Niet echt. Ze liep naar de badkamer, aan het eind van de gang, voorbij die lange rij aan deuren.

De tegels voelen kil aan haar blote voeten. De badkamer glanst als was hij nieuw, ook al wonen ze hier al jaren. Nergens is een spoor van kalkvlekken of sporen van gemorste tandpastastrepen. Haar ogen ontmoeten zichzelf in de spiegel. Lichtgroen, met een stipje goud erin. Ze heeft de kleur van haar ogen altijd mooi gevonden. ‘Je hebt kattenogen’, had Karel ooit eens liefdevol tegen haar gezegd, toen ze elkaar nog diep in de ogen keken. Het voelt als een eeuwigheid geleden, zij en Karel.

Warm water stroomt gulzig de wasbak in. Ze zeept het kruis van haar slipje in en spoelt hem zorgvuldig uit. Als haar broekje aan het droogrek hangt maakt ze de wasbak weer vlekkeloos. Waarom doe je dit, laat die druppels toch zitten. Laat alles gewoon. Haar handen wrijven door, steeds opnieuw, de zachte doek laat het glazuur weer glanzen.

Badkamer

Ze heeft zin in pannenkoeken. Heel dunne, met knapperige bruine randjes, zoals mama vroeger maakte. Volgesmeerd met aardbeien jam of stroop. Soms maakte mama een gezichtje op de hare, van gebakken ananas en suiker. Ze mist haar mam. De afwezigheid van haar warmte voelt als een leegte die op haar in beukt, als de kop van jut met extra spierballen.

Ze pakt een schone droge slip uit de badkamerkast, trekt hem aan en ontmoet haar eigen ogen weer in de spiegel. Sinds wanneer had ze zulke donkere kringen in haar gezicht?

Op haar tenen draait ze zich om en stapt de badkamer uit. In de verte klinkt nog steeds het irritante geklingel van de auto van de kruidenier. Haar hand rust op de deurkruk van een van de slaapkamers. Hoelang is het geleden dat ze hier naar binnen was gestapt? Langzaam opent ze de deur tot een kier.

Het geluid van de voordeurbel galmde door de hal. Waarom deed die rotbel het nog steeds? Nouk stond achter de deur te wachten tot de kruidenier weer weg zou gaan. Er volgde snel geklop op de voordeur. Ze zag hem voor zich zoals hij daar voor de glanzende mahoniehouten deur zou staan. Zijn rode haar verwaaid, wispelturig onder dat verschoten blauwe petje vandaan piekend. Wanneer zou iemand hem eens een nieuw hoofddeksel cadeau doen. En tegen hem zeggen dat hij morsig oogde, met dat vieze versleten ding op zijn hoofd. De voordeurbel ging weer. Langer deze keer. Ze telde mee, vijf, zes, zeven tellen. Tien.

Nouk zuchtte, ze moest een plas.

Ze liep achter met betalen. Weken, maanden inmiddels al, maar ze had er de kracht niet voor om hem te woord te staan. Vandaag niet. Nooit meer wellicht. Hij zou een praatje verwachten, en koffie. Hij zou willen roddelen over buurvrouw Joke, en over het overlijden van Joke’s echtgenoot. Die was vorige week van het dak gevallen en Bob zou alle spectaculaire details van dat drama tegenover haar uit willen kauwen. Het meeste ervan zou maar gedeeltelijk waar zijn, ongetwijfeld zou hij er iets bij verzinnen.

Plas

Haar blik gleed door de smetteloze hal. Langs het antieke theekastje van tante Greet dat al jaren keurig in de hoek stond te verstoffen. Gevuld met het kostbare servies dat ze op haar huwelijksdag van haar overgrootmoeder had gekregen. Tot op de dag van vandaag had ze het nooit durven gebruiken. De gebloemde kopjes, schoteltjes en geslepen gebaksbordjes waren fragiel en zij was onhandig.

Haar blaas begon pijn te doen. Bij de voordeur was het stil geworden. De kruidenier zou op dit moment proberen door de kieren van haar gordijnen te gluren. Dat deed hij altijd als een van zijn klanten niet open deed. ‘Ze kunnen wel dood achter de voordeur liggen,’ had hij eens gezegd toen ze er een opmerking over had gemaakt. Maar ze wisten alle twee dat zijn gluurgedrag vooral nieuwgierigheid was. 

Haar gordijnen zaten dicht. De wereld had ze buiten gesloten. Elke vorm van licht of luchtigheid wilde ze vermijden. Alleen het glas in lood aan weerszijde van de voordeur zou haar aanwezigheid nog kunnen verraden. Wiebelend stond ze te hopen dat hij weg zou gaan. In de verte werd een auto gestart. Het welbekende geklingel, waarmee de kruidenier zijn aanwezigheid doorgaans aankondigde, klonk ineens luid door de straat.

Het vrolijke deuntje voelde ongepast, als  een opdringerige belediging. 

Ze rende de hal door naar het toilet. Het kruis van haar slipje was vochtig geworden maar het grootste deel van haar plas had ze in de toiletpot gekregen. Haar hoofd rustte in haar handen. Zou ze hier een poosje blijven zitten? In de stilte en het donker. Een golf van misselijkheid sloeg door haar lijf. Wanneer had ze eigenlijk voor het laatst gegeten?

De kelderdeur staat op een kier en ik houd mijn adem in. Weet ik het zeker? Want wat als ik vind wat ik er verwacht te vinden. In een vlaag van overmoedigheid trek ik de deur verder open en stap op de eerste tree. Hij kraakt luidkeels. Mijn hand tast naar de bakelieten lichtknop die zich met tegenzin laat omdraaien, het kale peertje geeft amper licht en laat de diepte pikdonker.

De diepte staart naar me, als een kilte die me in zijn greep wil krijgen.

Een grondspin kruipt vastbesloten de hebberige klauwen van het donker in. Een huivering spoed zich langs mijn ruggengraat en zet al mijn lijf op alert. De angst kruipt ongenadig door mijn buik en laat een verwoestend spoor achter.

Het is er muf en vochtig.

Ooit stonden hier de hoge hakken van oma. Bloedmooi en vlijmscherp naast elkaar, strak in het gelid als soldaten. Nu ligt er alleen nog vuil stof op de verbleekte planken. Ik zucht diep en veeg mijn klamme handen af aan mijn geruite schort. Vergezelt door het geweeklaag van het protesterende hout loop ik naar beneden. Balancerend op de laatste smalle tree zie ik het liggen. In die gruwelijke seconden, nadat ik de weddenschap verloor, wist ik dat dit ging gebeuren. De hobbel in de diepte beweegt en mijn wereld begint te wankelen.

Met meer wanhoop dan moed zet ik mijn laatste stap